Knie-artrose

Fietsen verstandig?

Feit

Bij hardlopen wordt de knie belast met 6x uw lichaamsgewicht bij elke stap

Máxima Medisch Centrum

Value-Based Health Care

ESSKA Accredited Teacher

Orthopedie Groot Eindhoven

Goede uitleg is essentieel voor juiste keuze behandeling

Meniscus-scheur

Voorste kruisbandreconstructie

Achterste kruisbandletsel

Zorg op maat

YouTube kanaal dr RPA Janssen

Internationaal wetenschappelijk onderzoek

Kruisbandoperaties knie

RPA Janssen MD PhD

Kruisbandoperaties

Waardegedreven zorg

Last van knie-artrose?

Spreekuur / Policlinique / Outpatient clinic

Nederlandse Vereniging voor Arthroscopie

Máxima Medisch Centrum

Kruisbandoperaties bij kinderen

Veel pijn bij ernstige knie-artrose?

Samen met uw arts gekozen voor een knie-operatie?

Eenzijdige knie-artrose knie en actief leven?

Máxima Medisch Centrum Eindhoven-Veldhoven

Kwaliteit van leven

Samen kiezen voor de beste behandeling

Sporten met plezier

Oplossingen voor de lange termijn

Associate Professor Knee Reconstruction

Fact

Kneecap pain is a regular occurrence in fitness knee rehabilitation

Knee osteoarthritis

Cycling wise?

Fact

When running, the knee is loaded with 6x your body weight with each step

Posterolaterale instabiliteit knie

Een knieverdraaing of directe klap tegen de binnenkant van de knie kan een letsel van de buitenzijde van de knie veroorzaken. Een letsel van de buitenband(en) van de knie heet posterolaterale instabiliteit. Dit kan leiden tot een instabiel gevoel bij zijdelings bewegen van de knie bij sport of dagelijkse activiteiten. Posterolaterale instabiliteit komt vaker voor in combinatie met kruisbandletsel. Op deze webpagina leest u alles over de posterolaterale instabiliteit van de knie, behandeling en revalidatie.

Anatomie

Het kniegewricht bestaat uit 2 scharnierende botdelen: het dijbeen (femur) en scheenbeen (tibia). Aan de buitenzijde van het onderbeen bevindt zich het kuitbeen (fibula). De uiteinden van de botten zijn bedekt met een laagje kraakbeen, zodat de knie soepel beweegt. Tussen de botuiteinden van het kniegewricht bevinden zich de binnen- en buitenmeniscus (zie Meniscus). Midden in de knie liggen de twee kruisbanden: een voorste en een achterste kruisband. Aan de binnen- en buitenzijde van de knie heeft de knie banden, die voor de zijdelingse stabiliteit zorgen. De binnenband (mediaal collateraal ligament-MCL) en de buitenband (LCL). Deze banden bestaan eigenlijk uit verschillende structuren die samen zorgen voor stevigheid aan de binnen- en buitenzijde van de knie. 

Posterolateraal kniebandletsel

Een plotselinge zijdelingse beweging van de knie bij een val, verdraaiing of sportblessure, kan leiden tot een letsel van de buitenzijde van de knie (= lateraal collateraalband en/of posterolaterale instabiliteit). Klachten zijn pijn aan de buitenzijde van de knie, soms ook met een bloeduitstorting. Het letsel gebeurt vaak bij pivot sport (sporten met veel draaibewegingen zoals voetbal, hockey, korfbal en zaalsporten). Tintelingen aan de buitenzijde van de voet kunnen een aanwijzing zijn voor het letsel. Posterolateraal letsel komt voor op alle leeftijden en gaat vaak gepaard met letsel van de meniscusvoorste en/of achterste kruisband. De diagnose wordt gesteld middels een lichamelijk onderzoek, evt. aangevuld met een MRI scan of een arthroscopie van de knie. Voor aanvullende informatie over combinatieletsels kunt u het protocol downloaden: Voorste Kruisband en Collateraal bandletsels.

Behandeling 

Het stellen van de juiste diagnose is bepalend voor de behandeling, duur van het herstel en de prognose voor (sport)activiteiten in de toekomst. Posterolaterale knie-instabiliteit is een ernstig knieletsel. De behandeling is afhankelijk is van de tijdsduur tussen het ontstaan van het letsel en het stellen van de diagnose evenals de ernst van het letsel. 

Acuut letsel

Indien de diagnose posterolaterale instabiliteit vroegtijdig wordt gesteld (binnen 2 weken na het knieletsel), is het mogelijk om de banden te laten genezen met een gips in strekstand bij minder ernstige letsels. Bij hele ernstige letsels kan een operatie noodzaklelijk zijn. Hierbij worden de beschadigde banden weer vastgezet in het bot van boven- en/of onderbeen. Soms is het noodzakelijk om de verzwakte structuren te verstevigen met een aanvullende reconstructie met donorpezen. Na 2 weken is er zoveel littekenweefsel, dat een primaire operatie om de beschadigde banden terug te plaatsen, niet verstandig is. Na 2 weken heet het letsel “chronisch”. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat een operatie op een later tijdstip net zoveel kans op genezing geeft als een operatie binnen 2 weken na hele ernstige letsels. 

Chronisch letsel

Indien het letsel pas later wordt herkend, wordt eerst beoordeeld hoe de stand van het been is.  Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat de beenstand heel belangrijk is bij chronische posterolaterale knie-instabiliteit. Een O-been leidt tot een blijvend doorzak- en zijwaarts knikgevoel van de knie indien de buitenband instabiel is. Operatief herstel van de buitenband werkt dan onvoldoende: de banden rekken weer op door de O-beenstand. De beste oplossing voor dit probleem is een osteotomie (zie Casus Osteotomie bij knie-instabiliteit). Na een osteotomie heeft 40% van de patiënten geen doorzakgevoel meer van de knie.

Als er sprake is van een recht- of X-beenstand en blijvende instabiliteit, is een operatie mogelijk om de buitenzijde van de knie te reconstrueren. Dit heet een posterolaterale reconstructie volgens Laprade. De banden worden hersteld met een donor achillespees die worden verankerd in zowel het boven- als het onderbeen. Voor een goed overzicht van deze bandstructuren moet een incisie worden gemaakt aan de buitenzijde van de knie. Indien noodzakelijk, wordt ook de kruisband gereconstrueerd. In Nederland is het gebruik van donorweefsel voor operaties veilig en betrouwbaar.  Het Orthopedisch Centrum Máxima behandelt patiënten uit heel Nederland voor deze specifieke knieaandoening. RPA Janssen is instructeur op jaarlijkse internationale cursussen om deze operatietechniek te onderwijzen aan orthopedisch chirurgen (zie Biografie).

Na de operatie

Er zit een (gips)splak om uw been na de operatie. U blijft 1-2 nachten in het ziekenhuis. De dag na de operatie geeft de fysiotherapeut instructies en leert u goed lopen met 2 krukken. Daarna mag u naar huis. U loopt 6 weken met krukken en mag niet volledig op het been steunen. Dat is van belang voor de genezing. Na enkele weken wordt uw eigen kniebrace weer om de knie aangelegd als het been voldoende is ontzweld. Deze moet u dan 3 maanden dragen, dag en nacht. U krijgt 6 weken bescherming tegen trombose. U mag met uw eigen fysiotherapeut gaan oefenen in de eerste week na de operatie. U bent vrij in uw keuze van fysiotherapeut. Patiënten uit heel Nederland worden in het Orthopedisch Centrum Máxima geopereerd; om deze reden is een bewezen revalidatieprotocol ontwikkeld welk kan plaats vinden bij u in de buurt. De bijkomende operaties (b.v. achterste kruisband) zijn bepalend voor de revalidatie (zie protocol nabehandeling). Alvorens u naar huis gaat, krijgt u een verwijzing mee voor uw eigen fysiotherapeut. Het is verstandig om de eerste 2 weken uw been enkele malen per dag omhoog te leggen om de zwelling van het onderbeen te beperken. Een bloeduitstorting in het geopereerde been kan voorkomen in de eerste week na de operatie: dit kan geen kwaad. De eerste controle op de polikliniek vindt plaats na 2-4 weken. Dan wordt bekeken of uw eigen brace al past. De hechtingen van de operatie lossen vanzelf op na enkele weken en hoeven niet te worden verwijderd.

Werk en sport

De totale revalidatie na een anatomische posterolaterale reconstructie duurt 6-12 maanden. Een zittend beroep kan in de regel tussen 2 en 4 weken na de operatie worden hervat. Een staand beroep duurt langer (6-8 weken). Dit zijn algemene richtlijnen: afhankelijk van de reactie en zwelling van de knie kan dit korter of langer duren. Autorijden is onverstandig als u nog met krukken loopt. Fietsen op een hometrainer mag na 4-6 weken. Hardlopen kan in het algemeen na 6-9 maanden mits de knie goed reageert, niet dik of pijnlijk is. Terugkeer naar contactsporten is meestal mogelijk na 9-12 maanden mits de revalidatie naar wens verloopt. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat terugkeer naar het oude sportniveau met name afhankelijk is van de kraakbeenconditie en andere letsels van de knie.

Vergoeding verzekering

De orthopedisch zorg in ons ziekenhuis wordt vergoed door alle verzekeraars. 

PROM

Het Orthopedisch Centrum Maxima streeft naar een optimaal resultaat van uw behandeling en wil de kwaliteit van zorg steeds blijven verbeteren. Hiervoor is inzicht in de effectiviteit van behandelingen noodzakelijk. De uitkomst van behandeling wordt gemeten aan de hand van een vragenlijst (Patient Reported Outcome Measures=PROM). U zult worden gevraagd deze vragenlijst in te vullen voor de operatie evenals 3 maanden en 1 jaar na de operatie. Het invullen van de vragenlijst gebeurt tijdens uw bezoek aan de polikliniek en duurt ongeveer 10 minuten. De gegevens geven ons inzicht in het verloop van uw behandeling. In Nederland wordt de kwaliteit van zorg medebeoordeeld aan de hand van de PROM door zorgverzekeraars en de Nederlandse Orthopedische Vereniging (NOV). De gegevens worden in uw medisch dossier geregistreerd en kunnen anoniem voor kwaliteitsbewaking en verbetering worden gebruikt.

Complicaties

Complicaties na een posterolaterale reconstructie komen weinig voor: wondstoornissen, infectie, trombose, schade aan bloedvat of zenuwen of littekenweefsel in de knie. De achterste kruisband en posterolaterale banden bevinden zich in de buurt van belangrijke zenuwen en bloedvaten in het been. Een beschadiging van de nabij gelegen poplitea slagader of de peroneus zenuw zijn mogelijke complicaties (klapvoet). Het is normal dat er tintelingen ontstaan in de voet na de operate voor enkele dagen. Dit verdwijnt vanzelf. Internationaal is afgesproken dat dit soort uitgebreide reconstructies dienen te worden uitgevoerd door een ervaren knie orthopedisch chirurg in gespecialiseerde kniecentra. Een vaatchirurg moet beschikbaar zijn bij eventuele vaatcomplicaties. In het Orthopedisch Centrum Máxima zijn goede afspraken gemaakt met de vaatchirurgen van het Máxima Medisch Centrum om standby te staan bij complexe kniebandbehandelingen.

Contact met het ziekenhuis

In de volgende gevallen dient u met de onze polikliniek contact op te nemen:

  • als de wond gaat lekken
  • als de hele knie rood wordt en meer pijn gaat doen
  • bij het optreden van koorts (boven 38,5 graden Celcius)
  • als de kuit erg gespannen en pijlijk is.