Arthroscopie

Arthroscopie betekent: in het gewricht kijken. Dit is meestal de knie, soms de schouder, de enkel en af en toe de elleboog, de pols of heup. Deze informatie gaat over de knie. Voor meer informatie over arthroscopie zie ook Interview RPA Janssen als voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Arthroscopie.

Het Kniegewricht 

Het kniegewricht bestaat uit twee scharnierende botdelen, het dijbeen (femur) en scheenbeen (tibia). De uiteinden daarvan zijn bedekt met een laagje kraakbeen, zodat de knie soepel beweegt. Deze kraakbeenlaag is elastisch en is in staat schokken en stoten op te vangen. Aan de binnen- en buitenzijde van de knie heeft de kniebanden, die voor de zijdelingse stabiliteit zorgen. Tussen de botuiteinden van het kniegewricht bevinden zich de binnen- en buitenmeniscus (zie Informatie Meniscus). Midden in de knie liggen de twee kruisbanden: een voorste en een achterste kruisband.

De bedoeling van een arthroscopie is om de diagnose beter te kunnen stellen. Verschillende aandoeningen in de knie kunnen direct gezien en eventueel behandeld worden. Voorbeelden hiervan zijn meniscusscheuren, losse stukjes bot of kraakbeen, kruisbandscheuren, kraakbeenbeschadigingen en slijmvliesontsteking.

Een meniscusscheur (voetbalknie) leent zich bij uitstek voor een arthroscopische behandeling. Soms kan een meniscusscheur worden hersteld middels een hechting of vanzelf genezen afhankelijk van het type scheur. Indien het slechte deel niet herstelt of ernstig kapot is, wordt alleen het gescheurde meniscusdeel verwijderd en het intacte deel blijft op zijn plaats. Dit is beter voor het gewricht omdat verwijdering van de gehele meniscus tot slijtage kan leiden op langere termijn (zie Meniscus). Losse stukjes kraakbeen en bot kunnen ook door middel van een arthroscopie worden verwijderd. Een kruisbandscheur kan worden geconstateerd. Een voorste kruisbandscheur geneest nooit spontaan en als deze eenmaal gescheurd is, dan blijft dit zo. Een goede spierconditie kan dit probleem soms verhelpen. Een nieuwe operatie ter vervanging van de voorste kruisband is meestal nodig bij actieve sporten met veel draaimomenten,  mensen die een instabiel gevoel van de knie houden en patiënten waarbij de meniscus gehecht is (zie Meniscus en Voorste Kruisband). Ontbrekend kraakbeen kan echter niet worden hersteld. Enig herstel is mogelijk, maar gaat zeer langzaam. Bij sommige afwijkingen kan na het stellen van de diagnose, tijdens dezelfde operatie, meteen de behandeling volgen.

Een groot voordeel van arthroscopische operaties is dat het herstel in het algemeen vlot verloopt en dat vrijwel altijd, direct na de ingreep, de knie weer volledig belast mag worden.

Welke verdoving wordt toegepast?

De operatie vindt plaats onder algehele narcose of plaatselijke verdoving. Plaatselijke verdoving kan worden gecombineerd met een slaapmiddel waardoor u weinig of niets van de operatie merkt. Bij opname kunt u uw keuze met de anesthesist bespreken.

De operatie

Er wordt een dun kijkertje (arthroscoop) via een klein (1 cm) sneetje aan de voorkant van de knie ingebracht. De kijker wordt aangesloten op een videocamera, die weer verbonden is met een beeldscherm. De kijker wordt tevens aangesloten op een lichtkabel waardoor de binnenkant van het gewricht goed verlicht wordt. Via een aparte aan- en afvoeropening wordt het gewricht voortdurend gespoeld met een zoutwateroplossing. Tijdens de operatie kan een tangetje of schaartje in het gewricht worden gebracht om de ingreep uit te voeren. De ingreep duurt ongeveer een half uur. De operatiesneetjes worden gehecht en u krijgt een verband om de knie voor 3 dagen. Daarna kunt u pleisters over de hechtingen plakken als u daar last van heeft. 

Na de operatie

 De arthroscopie van de knie vindt in de regel in dagbehandeling plaats. U mag dezelfde dag weer naar huis. U moet vervoer terug naar huis regelen, zelf rijden gaat niet.  Pijnstillers zijn soms nodig. U krijgt een recept voor pijnstillers mee naar huis. Een eenvoudige pijnstiller als paracetamol is vaak voldoende. Buigen van de knie is toegestaan. Lopen mag eveneens met mate, wandelingen kunt u gedurende de eerste 2 weken beter vermijden. Fietsen is toegestaan zodra de knie goed kan buigen. Krukken zijn alleen nodig indien voorgeschreven. Douchen mag nadat het verband is verwijderd (na 3 dagen). Na genezing zijn de huidwondjes vaak nog dik. Dit komt omdat het onderliggende kapsel ook geopend is en wat langere tijd nodig heeft om te genezen. Dit kan soms enkele weken aanhouden en is niet erg. De hechtingen lossen vanzelf op in de eerste 3-4 weken.

Het is verstandig om de knie thuis te oefenen, na de operatie. Deze oefeningen kunt u lezen bij Knie-oefeningen. 

Polikliniek controle

In principe heeft u na een eenvoudige artroscopie geen controle afspraak. De verpleegkundig specialist komt bij u langs na de operatie op de afdeling dagbehandeling. Zij bespreekt met u welke ingreep is uitgevoerd en wat u wel en niet kunt verwachten na de operatie. Zij geeft ook door of u een controle afspraak nodig heeft als dit nog noodzakelijk is. Mochten er tussen door vragen zijn of is er een extra controle van uw knie gewenst, dan kunt u terecht op het spreekuur van de verpleegkundig specialist. Indien er een vervolgbehandeling van uw knie noodzakelijk is, wordt een afspraak voor u gemaakt op mijn spreekuur.   

Vergoeding verzekering

Alle orthopedisch zorg in ons ziekenhuis wordt volledig vergoed door alle verzekeraars.

Complicaties

Bij elke operatie kunnen complicaties optreden. Bij arthroscopie komt dit gelukkig zelden voor (<1%). Complicaties kunnen zijn: langdurige en forse zwelling, bloeding in de knie, zenuw- of vaatschade, gewrichtsontsteking of een trombosebeen. Een trombosebeen onstaat wanneer een bloedstolsel gevormd wordt in een beenader. U kunt dit risico vermijden door met de voet op een neer gaande bewegingen te maken gedurende de dag, net zoals u gas geeft of koppelt in een auto.

Werk en sport

Het moment waarop u weer kunt werken is afhankelijk van de aard van de ingreep en het soort werk dat u doet. In het algemeen wordt twee weken aangehouden voor zittend werk en drie weken voor zwaarder werk.Sporthervatting kan ook variëren met het type sport. Het is verstandig om contactsporten pas na 6 weken te hervatten. Zwelling als reactie op activiteit is een teken dat u het wat rustiger aan moet doen. 

Contact met het ziekenhuis

In de volgende gevallen dient u met de onze polikliniek contact op te nemen:

• Als de hele knie dik of rood wordt en meer pijn gaat doen

• Als u niet meer op het been kunt staan, terwijl dit tevoren goed mogelijk was

• Bij het ontstaan van koorts (>38.5º Celcius)

• Uw kuit dik, warm, rood en pijnlijk is (dat kan wijzen op een trombosebeen).

Tot slot

Studies hebben uitgewezen dat patiënten die actief betrokken zijn bij de kwaliteit en veiligheid van hun eigen gezondheidstoestand, meer tevreden zijn over de resultaten daarvan. Daarom volgen nu een aantal tips om een operatie aan de verkeerde kant te vermijden:

1. U en uw arts moeten het volledig eens zijn over de reden en de aard van de ingreep, evenals de risico’s en mogelijke complicaties van de ingreep.

2. U en uw arts moeten het volledig eens zijn over de te opereren zijde (links of rechts)

3. Voorafgaande aan de ingreep wordt samen met de arts de te opereren kant gemarkeerd met behulp van een viltstift met watervaste inkt.

Mocht u na het lezen van deze informatie nog vragen hebben kunt u die stellen bij de polikliniek controle of aan de orthopedisch consulente van het Orthopedisch Centrum Máxima die hiervoor dagelijks spreekuur hebben. 

Deze tekst is tot stand gekomen door de commissie Voorlichting van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) en door de NOV geaccordeerd.